Cizye, islâmi bir vergidir ki hıristiyan veya müslüman olmayan kimselerden alınır. İslâmda cihad, yani din Allah’ın oluncaya ve İslâmiyet hakim duruma geçinceye kadar düşmanla savaş edilmesi emredilmiştir. Bu savaşın çeşitli şartları vardır. Sevgili Peygamberimiz kendisiyle karşılaşılan düşmanın önce islâmiyete davet edilmesini, kabul etmezlerse cizye vermeye mecbur edilmelerini, bunu da kabul etmezlerse onlara harp açılmasını söylemiştir.
İslâm fıkhına göre cizye iki kısımdır. Bunlardan birincisi, düşmanın cizye vermeyi kabul etmesi halinde karşılıklı rıza ile kararlaştırılan cizyedir, ki ancak kararlaştırıldığı kadar alınır. İkincisi düşmanını harp sonunda cizye vermeye mecbur edilme halinde alınan cizyedir ki zengine, fakire ve orta halliye göre değişir.
Çocuklardan, kadınlardan, deli, köle, kör ve kötürüm kimselerden cizye alınmaz. Cizye ayrıca putperestler ve İslam dininden dönen (mürtedlere) konulmaz. Çünkü bunların ya müslüman olmaları yahut ölümü tercih etmeleri istenir.
Cizye harbin gereği olan bir durumdur ve müslümanlara helaldir. Böyle bir vergi ile düşmanların İslâm hakimiyetini kabul etmeleri ve neticede müslüman olmaları istenir. Nitekim kendisinden cizye alınmakta olan bir kimse, İslâmiyet’i seçerse cizye vermekten kurtulur.