Hz. Ali sevgili Peygamberimizin amcası Ebu Talib’in oğludur. Annesinin ismi Fatıma’dır. Henüz küçücük bir çocukken mûslüman olmuş, Peygamberimizin terbiyesi altında yetişmiştir. Bütün hayatı boyunca İslâm için çalışmış, büyük kahramanlıklar göstermiştir. Başarıları sayılamayacak kadar çoktur. Peygamberimiz ona kızı Fatıma’yı nikahlayarak damadı yapmıştır. Bu mesut evlilikten Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin meydana gelmiştir.
Hz. Ali son derece zeki, cesur ve kahraman bir insandı. Çok güzel konuşur, dinleyenleri hayran bırakırdı. Peygamberimiz kendisine Kur’an ilmini öğretmiş, onun büyük bir İslâm âlimi olmasını sağlamıştır. Hz. Ali bir yandan savaşlarda akıl almaz kahramanlıklar gösterirken, öbür yandan bilgisini artırmış “ilmin kapısı” olmuştur.“Zülfikar” isimli kılıcı ile İslâm düşmanlarını perişan etmiştir. Girdiği her savaştan galip ayrılmıştır. Kimse onun karşısına çıkmaya cesaret edemezdi.
Hz. Ali Peygamberimize nazil olan Kur’an ayetlerini yazar, Peygamberimizin katipliğini yapardı. 13 sene süren Mekke devrinde ve daha sonraki Medine devirlerinde daima Peygamberimizin yanında olmuş, çevresinde pervaneler gibi dönmüştür.
Resulullah’m vefatında cenazesini o yıkamıştır. Daha sonra halife seçilen Hz. Ebubekir, Hz. Ömer ve Hz. Osman’a yardımcı olmuş, yine İslam devletinin en önemli görevlerinde bulunmuştur. Hz. Osman şehid edilince halife olmuş ve müslümanların başına geçmiştir. Fakat devrinde büyük karışıklıklar çıkmış, Yahudiler ve münafıklar ortalığı karıştırarak müslümanları birbirlerine düşürmüşlerdir. Hz. Ali bunun önüne geçmek için çok çalışmıştır. Şam’da halifeliğini ilan eden Hz. Muaviye ile aralarında görüş ayrılığı doğmuş, çeşitli savaşlar yapılmıştır.
Hz. Ali 63 yaşına geldiğinde, Kufe şehrinde, İbn-i Mülcem isimli bir adam tarafından zehirli bir kılıçla şehid edilmiştir. Cenaze namazı oğlu Hz. Hasan tarafından kıldırılarak Kufe mezarlığına defnedilmiştir.
Hz. Ali İslâm tarihinin en büyük isimlerindendir. Üstün ahlâkı meziyetleri, derin ilmi ve sarsılmaz imanı ile daima önder bir insandır. Peygamberimizin cennetle müjdelediği on sahabenin dördüncüsü O’dur.
HZ. ALİ’den GÜZEL SÖZLER
* Hakiki kardeşin; sıkıntı zamanında imdadına yetişendir.
* Bir adamın edep sahibi olması, altın sahibi olmasından daha hayırlıdır.
* Himâyen altındakilere iyilik yapmak istersen, onlara terbiye ve edep öğret.
* İnsan ekseriye dilinden belâya girer.
* İyi yaşamak istersen, nefsine uyma.
* Arkadaşın en iyisi, seni hayra sevkedendir.
* Hangi adamın oğlu olursan ol, terbiye öğren! Bu güzellik seni, başka asâlete muhtaç etmez.
* Bana bir harf öğretenin kulu kölesi olayım.
* Bilirken susmak, bilmezken söylemek kadar çirkindir.
* Öldükten sonra yaşamak isterseniz ölmez bir eser bırakınız.
* Allah’ın insanlara verdiği nimetlerin en büyüğü akıldır.
* Dil yarası, ok yarasından daha şiddetlidir.
* İktisat, az şeyi çoğaltır; israf, çok şeyi azaltır.
* Haksızlığın önünde eğilmeyin. Çünkü şerefinizle beraber, hakkınızı da kaybedersiniz.
* Kendinizi irşat edemezseniz, asla başkalarını irşat edemezsiniz.
* Oburlukla sıhhat birleşemez.
* Nimet verene karşı gelmek gibi küstahlık ve alçaklık olamaz.
* İnsanların kıymeti, yaptığı iyilikle ölçülür.