Bazı surelerin birden fazla ismi vardır. Mesela, Fâtiha sûresinin yirmiden fazla ismi vardır. el-Vâfıye, el-Kâfıye, el-Kenz, en-Nûr ve Seb’ul-Mesânî isimleri bunlardandır.
Bununla birlikte Bakara sûresinden Berâe (Tevbe) sûresine kadar ki yedi sûre-i celileye “seb’u’t-tıvâl” (yedi uzun sûre) denir. Fâtiha’ya ve âyetleri az olan sûrelere de “mesânî” denilmiştir. Mesânîyi takip eden kısa sûrelere de “mufassal” denilir ki araları besmele-i şerife ile ayrıldığı için bu ismi almışlardır.
Kur’an-ı Kerim’deki Surelerin İsimleri ve Anlamları
1 –FÂTİHA SÛRESİ: Açılış
Müddesir sûresinden sonra Mekke’de inmiştir. 7 (yedi) âyettir. Kur’an’ın ilk sûresi olduğu için açış yapan, açan manasına “Fâtiha” denilmiştir. Diğer adları şunlardır: Ana kitap manasına “Ümmü’l-Kitâp” dinin asıllarını ihtiva eden manasına “el-Esâs”, ana hatlarıyla İslâm’ı anlattığı için “el-Vâfiye” ve “el-Seb’u’l-Mesânî”, birçok esrarı taşıdığı için “el-Kenz”. Peygamberimiz “Fâtiha’yı okumayanın namazı olmaz” buyurmuştur. Onun için, Fâtiha, namazların her rekâtında okunur. Manası itibariyle Fâtiha, en büyük dua ve münâcâttır. Kulluğun yalnız Allah’a yapılacağı, desteğin yalnızca Allah’tan geldiği, doğru yola varmanın da doğru yoldan sapmanın da Allah’ın iradesine dayandığı, çünkü hayrı da şerri de yaratanın Allah olduğu hususları bu sûrede ifadesini bulmuştur. Kur’an, insanlığa doğru yolu göstermek için indirilmiştir. Kur’an’ın ihtiva ettiği esaslar ana hatları ile Fâtiha’da vardır. Zira Fâtiha’da, övgüye, ta’zime ve ibadete lâyık bir tek Allah’ın varlığı, O’nun hakimiyeti, O’ndan başka dayanılacak bir güç bulunmadığı anlatılır ve doğru yola gitme, iyi insan olma dileğinde bulunulur. Hicretten önce nazil olmuştur. 7 ayettir.
2- BAKARA SÛRESİ: Sığır
Medine’de inmiştir. 286 (ikiyüzseksenaltı) âyettir. Kur’an’ın en uzun sûresidir. Adını, 67-71. âyetlerde yahudilere kesmeleri emredilen sığırdan alır. Yalnız 281. âyeti Veda Haccında Mekke’de inmiştir. İnanca, ahlâka ve hayat nizamına dair hükümlerin önemli bir kısmı bu sûrede yer almıştır. Hicretten sonra nazil olmuştur. 286 ayettir.
3- ÂL-İ İMRÂN SÛRESİ: İmran Ailesi
Medine’de nâzil olmuştur. 200 (İki yüz) âyettir. 34-37. âyetlerde Hz. Meryem’in babasının mensup olduğu İmrân ailesinden söz edildiği için sûre bu adı almıştır.
4 –NİSÂ SÛRESİ: Kadınlar
Hicretten sonra Medine’de nâzil olmuştur, 176 (yüzyetmişaltı) âyettir. “Nisâ” kadınlar demektir. Bu sûrede daha çok kadından, cemiyet içinde kadınların hukukî ve içtimaî yer ve değerlerinden bahsedildiği için adına “Nisâ” denmiştir.
5- MÂİDE SÛRESİ: Sofra
Üçüncü âyetin dışında sûrenin bütünü Medine’de, hicrî altıncı yılda nâzil olmuştur.120 (yüzyirmi) âyettir. Buhârî ve Müslim’de, Hz. Ömer’den rivayet edildiğine göre “Bugün size dininizi ikmal ettim…” ifadesinin yer aldığı âyet Mekke’de, vedâ haccında, cuma günü, Arafe akşamı nâzil olmuştur. “Mâide” sofra demektir. 112 ve 114. âyetlerde, Hz. İsa zamanında, gökten indirilmesi istenen bir sofradan bahsedildiği için sûreye bu isim verilmiştir. Bundan önceki sûrede dinî zümreler içinden münafıklar ağırlıkla söz konusu edilmişti. Bu sûrede ise yine münafıklardan bahsedilmekle beraber ağırlık ehl-i kitapta ve özellikle hristiyanlardadır. Bunun dışında sûrede hac farizası, abdest, gusül, teyemmüm ile ilgili bazı bilgiler, içki ve kumar yasağı, ahitlere ve söze bağlılık, içtimaî ve ahlâkî münasebetler, haram ve helâl yiyecekler gibi bilgi ve hükümlere temas edilmiştir.
6 –EN’ÂM SÛRESİ: Koyun,keçi,deve ve sığır cinsi ehli hayvanları ifade eden bir kelime
En’âm sûresi, 165 (yüzaltmışbeş) âyettir. 91, 92, 93 ve 151, 152, 153. âyetler Medine’de, diğerleri Mekke’de inmiştir. Sûrenin bazı âyetlerinde Arapların, kurban edilen hayvanlarla ilgili birtakım gelenekleri kınandığı için sûreye En’âm sûresi denmiştir. En’âm; koyun, keçi, deve, sığır ve manda cinslerini bir arada ifade eden bir kelimedir.
7- A’RÂF SÛRESİ: Yüksek yerler,yüksek mevkiler
A’râf sûresi Mekke’de inmiş olup, 206 (ikiyüzaltı) âyettir. 46. ve 48. âyetlerde A’râf’ta yani cennet ve cehennem ehli arasındaki yüksek bir yerde bulunan insanlardan söz edildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
8- ENFÂL SÛRESİ: Savaş ganimeti
Enfâl sûresi, 75 (yetmişbeş) âyettir. 30 ilâ 36. âyetler Mekke’de, diğerleri Medine’de inmiştir. Enfâl, ziyade manasına gelen “nefl” kelimesinin çoğuludur. İslâm dinini savunmak için yapılan savaşlarda elde edilen sevaba ek olarak alınan ganimet malına da “nefl” denilmiştir. Sûrenin birinci âyetinde savaştan elde edilen ganimetlerin Allah ve Resûlüne ait olduğu ifade edildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
9- TEVBE SÛRESİ: Pişmanlık,tövbe
Tevbe sûresi, 129 (yüzyirmidokuz) âyettir. 128 ve 129. âyetler Mekke’de, diğerleri Medine’de inmiştir. 104. âyet tevbe ile ilgili olduğu için sûreye bu isim verilmiştir. Sûrenin bundan başka birçok ismi olup en meşhuru Berâe’dir. Bu sûrenin Enfâl sûresi’nin devamı veya başlı başına bir sûre olup olmadığı hakkında ihtilâf olduğu için başında Besmele yazılmamıştır. Hicretin dokuzuncu yılında Hz. Ebu Bekir, hac emîri olarak tayin edilmiş ve müslümanlar hacca gönderilmişti. Bu sûre inince Resûlullah (s. a.) Allah’ın emirlerini hacdaki insanlara tebliğ etmesi için Hz. Ali’yi görevlendirdi. Hz. Ali hac kafilesine ulaştığında Hz. Ebu Bekir, “Amir olarak mı geldin, yoksa memur olarak mı?” diye sordu; Hz. Ali, sadece sûreyi Mekke’de hacılara tebliğ ile me’mûr olduğunu bildirdi. Hz. Ali bayramın birinci günü Akabe Cemresi yanında ayağa kalkarak kendisinin Peygamber tarafından gönderilmiş bir elçi olduğunu bildirdi ve bir hutbe okudu, sonra da bu sûrenin başından 30 veya 40 âyet okuyarak dedi ki: “Dört şeyi tebliğe memurum: 1. Bu yıldan sonra Kâbe’ye hiçbir müşrik yaklaşmayacak, 2. Hiç kimse çıplak olarak Kâbe’yi ziyâret etmeyecek, 3. Müminden başkası cennete girmeyecek, 4. Müşrik kabileler tarafından bozulmamış antlaşmalar, antlaşma süresinin sonuna kadar yürürlükte kalacak.”
10- YÛNUS SÛRESİ: Hz.Yunus
Yunus sûresi, 109 (yüzdokuz) âyet olup 40, 94, 95 ve 96. âyetler Medine’de, diğerleri Mekke’de inmiştir. 98. âyette Hz. Yunus’un kavminden bahsedildiği için sûreye bu ad verilmiştir. Mekke halkı, kendi içlerinden bir adamın peygamber olabileceğine inanamıyorlar ve: “Allah, Ebû Tâlib’in yetimi Muhammed’den başka bir peygamber bulamadı mı?” diyorlardı. Hiç olmazsa hatırı sayılır, zengin ve makam sahibi birisinin peygamber olmasını daha uygun görüyorlardı. İşte bunun üzerine bu sûre inmiştir.
11- HÛD SÛRESİ: Hz.Hud
Hûd sûresi, 123 (yüzyirmiüç) âyet olup 12, 17 ve 114. âyetler Medine’de, diğerleri Mekke’de inmiştir. 50 – 60. âyetlerde Arabistan halkına gönderilmiş peygamberlerden biri olan Hûd
(a. s.)’ın hayatından bahsedildiği için sûreye bu isim verilmiştir. Yunus sûresinden sonra inmiş olup onun devamı niteliğindedir. İtikada ait esasları, Kur’an’ın mucize oluşunu, ahiretle ilgili meseleleri, sevap ve cezayı ve Hz. Hûd’dan başka Nuh, Salih, İbrahim, Lût, Şuayb ve Musa (a. s.) gibi peygamberlerin kıssalarını ihtiva etmektedir.
12 –YÛSUF SÛRESİ: Hz.Yusuf
Yusuf suresi, 111 (yüzonbir) âyet olup 1,2 ve 3. âyetler Medine’de, diğerleri Mekke’de inmiştir. Sûrenin başından sonuna kadar Yusuf Peygamber’den bahsedildiği için bu adı almıştır.
13- RA’D SÛRESİ: Gök gürültüsü
Ra’d Sûresi, 43 (kırküç) âyet olup Mekke’de mi, Medine’de mi indiği hakkında ihtilaf vardır. Sûrenin muhtevası göz önüne alınırsa Mekke’de indiğini söyleyenlerin görüşü biraz daha ağırlık kazanır. Sûrenin onüçüncü âyetinde gök gürültüsü manasına gelen “er-Ra’d” kelimesi zikredildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
14- İBRÂHİM SÛRESİ: Hz.İbrahim
İbrahim sûresi, 52 (elliiki) âyet olup 28 ve 29. âyetler Medine’de, diğerleri Mekke’de inmiştir. 35-41. âyetler Hz. İbrahim’in duasını ihtiva ettiği için sûreye bu ad verilmiştir.
15- HİCR SÛRESİ: Kayalık Arazi
Hicr sûresi, 99 (doksandokuz) âyet olup 87′si Medine’de, diğerleri Mekke’de inmiştir. Hicr, bir yer adıdır. 80-84. âyetlerde Hicr’den bahsedildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
16- NAHL SÛRESİ: Arı
Nahl sûresi 128 (yüzyirmisekiz) âyet olup, son üç âyeti Medine’de, diğerleri Mekke’de inmiştir. 68. âyette bal arısından söz edildiği için sûreye bu ad verilmiştir.
17 –İSRÂ SÛRESİ: Geceleyin yürütmek(Miraç yolculuğunu ifade eder)
Mekke’de nâzil olmuştur. Ancak 26, 32, 33 ve 57. âyetlerle 73 ilâ 80. âyetlerin Medine’de indiği rivayet edilmektedir. 111 (yüzonbir) âyettir. “İsrâ” kelimesi, geceleyin yürümek manasına gelir. Hz. Peygamber’in Mi’rac mucizesinin Mekke’den Kudüs’e kadar olan kısmı bu sûrede anlatıldığından, sûre “İsrâ” adını almıştır.
18- KEHF SÛRESİ: Mağara
Kehf sûresi 110 (yüzon) âyettir. Mekke’de nâzil olmuştur. Ancak, 28. âyetin Medine’de nâzil olduğu rivayeti de vardır. Sûre bu adı, içinde söz konusu edilen ve “mağara arkadaşları” demek olan “Ashâb-ı Kehf”den almıştır.
19- MERYEM SÛRESİ: Hz.Meryem
Meryem sûresi, 98 (doksansekiz) âyet olup Mekke’de nâzil olmuştur. Bazı tefsircilere göre 58. âyet, bazılarına göre de 71. âyet Medine’de nâzil olmuştur. Bu sûre, diğer bahisler yanında, özellikle Hz. Meryem’den ve onun Hz. İsa’yı dünyaya getirmesinden bahsetmesi sebebiyle “Meryem sûresi” adını almıştır.
20- TÂ HÂ SÛRESİ: Ta-Ha harfleri
135 (yüzotuzbeş) âyet olup Mekke’de nâzil olmuştur. Sûre, ismini, başındaki Tâ-Hâ harflerinden almıştır. Hz. Ömer’in bu sûre vesilesiyle müslüman oluşu, İslâm tarihinin önemli bir hatıra sayfasıdır. Olay, kısaca şöyledir: İslâm’ın yaman bir düşmanı olan Hattâb oğlu Ömer, Resûlullah’ı öldürme vazifesini üstlenmiş ve bu iş için yola çıkmıştı. Ancak, yolda kız kardeşi Fatıma ile eniştesi Saîd’in müslüman olduğunu öğrenince, önce onların işini bitirmeye karar verdi. Tâ-Hâ sûresini okumakta olan karı-koca, Ömer’in geldiğini görünce Kur’an sayfalarını sakladılarsa da, Ömer onları duymuştu. Okuduklarını görmek istediğini söyledi. İnkâr etmeleri üzerine Saîd’e saldırdı. Kendisine mâni olmak isteyen Fatıma’yı tokatladı. Yüzlerinden kanlar akan Fatıma, cesarete gelerek müslüman olduklarını açıkça söyledi. Kardeşinin haline acıyan Ömer, bu sefer yumuşak bir sesle okuduklarını tekrar istedi. Tâ-Hâ sûresinin yazılı bulunduğu sayfaları okuyunca, Kur’an’ın mucizeli tesirinden nasibini alarak Resûlullah’ın huzuruna gitti ve müslüman oldu.
21– ENBİYÂ SÛRESİ: Peygamberler
Enbiyâ sûresi, 112 (yüzoniki) âyettir ve Mekke’de nâzil olmuştur. Başka konular yanında bilhassa bazı peygamberler ve onların kavimleriyle olan münasebetlerinden bahsettiği için Enbiyâ (Peygamberler) sûresi adını almıştır.
22 HAC SÛRESİ: Hac ibadeti
Sûre 78 (yetmişsekiz) âyettir. Müfessirlerin çoğunluğuna göre 19. âyetten itibaren 6 âyet Medine’de, diğerleri Mekke’de nâzil olmuştur. Bu sûrede, hac farizasının daha önce Hz. İbrahim tarafından başlatıldığından ve Hz. Muhammed (s. a. v) tarafından da devam ettirildiğinden bahsedildiği için sûreye “Hac sûresi” denilmiştir.
23- MÜ’MİNÛN SÛRESİ: İnananlar,mü’minler
118 (yüzonsekiz) âyet olup Mekke’de nâzil olmuştur. Özellikle ilk âyetlerinde kurtuluşa eren müminlerin ibadetlerinden, ahlâki yaşayışlarından ve nâil olacakları uhrevî nimetlerden bahsedildiği için sûre “el-Mü’minûn” adını almıştır. Nitekim Abdullah b. Abbas’tan rivayet edilen bir hadiste Hz. Peygamber (s. a.), bu âyetlerin inzâlini müteakip, “Bana on âyet indi ki, durumu bunlara uyan cennete gidecektir” buyurdu ve bu sûrenin ilk on âyetini okudu.
24- NÛR SÛRESİ: Nur
64 (altmışdört) âyetten ibaret olan sûrenin tamamı Medine’de nâzil olmuştur. “Nûr âyeti” diye bilinen 35. âyette Allah’ın, gökleri ve yeri aydınlatan nûrundan bahsedildiği için “Nûr sûresi” adını almıştır.
25 –FURKÂN SÛRESİ: Hak ile batılı birbirinden ayıran
Bu sûre Mekke’de nâzil olmuştur, sadece üç âyetinin (68, 69, 70) Medine’de nâzil olduğu hakkında bir rivayet vardır. 77 (yetmişyedi) âyettir. Sûre, adını ilk âyetinde geçen “el-furkan” kelimesinden alır. “Furkan”, hakkı bâtıldan ayırdeden demektir ve Kur’an-ı Kerim’in isimlerindendir.
26- ŞU’ARÂ SÛRESİ: Şairler
Mekke’de nâzil olan bu sûre, 227 (ikiyüzyirmiyedi) âyettir. 224, 225, 226, 227. âyetleri (dört âyet), Medine’de nâzil olmuştur. “Şuarâ”, şairler demektir; 224. âyetinde şairlerden sözedildiği için, sûre bu ismi almıştır. Muhaliflerin Kur’an’a karşı ileri sürdükleri iddialarından biri de, onun bir şair tarafından meydana getirilmiş olduğu idi. İşte Kur’an, Hz. Peygamber’in irşadı ile daha önceki peygamberlerin irşadlarının özde birleştiğini ve Kur’an’ın bir şair eseri olmadığını isbat ederek, bu iddiayı çürütmekte ve reddetmektedir.
27 –NEML SÛRESİ: Karınca
Bu sûre, Mekke’de nâzil olmuştur. 93 (doksanüç) âyettir. “Neml” karınca demektir. 18. âyetinde, Süleyman aleyhisselâmın ordusuna yol veren karıncalardan söz edildiği için sûre bu ismi almıştır.
28- KASAS SÛRESİ: Kıssalar
Bu sûre Mekke’de nâzil olmuştur. 85. âyetinin hicret esnasında Mekke ile Medine arasında, 52 ilâ 55. âyetlerinin ise Medine’de nâzil olduğu rivayet edilmiştir. 88 (seksensekiz) âyettir. “Kasas”, olaylar, hikâyeler demektir. İsmini 25. âyetinden almıştır. Sûrenin başlıca konularını, Hz. Musa’nın çocukluğundan itibaren hayatı, mücadeleleri; tevhid ehlinnin zaferi ve dünya servetine güvenilmemesi teşkil etmektedir.
29 –ANKEBÛT SÛRESİ: Örümcek
Mekke’de nâzil olan bu sûre 69 (altmışdokuz) âyettir. “Ankebût”, örümcek demektir. 41. âyetinde kâfirlerin işleri örümcek ağına benzetildiği için sûre bu ismi almıştır.
30- RÛM SÛRESİ: Rumlar,Romalılar
âyeti hariç, sûrenin tamamı Mekke’de nâzil olmuştur. 60 (altmış) âyettir. İranlılarla yapılan savaşta yenilmiş olan Rumların (Bizanslıların) tekrar galip gelecekleri anlatıldığından, sûreye bu isim verilmiştir.
31 –LOKMÂN SÛRESİ: Hz.Lokman
Mekke’de nâzil olmuştur. 27, 28 ve 29. âyetlerinin Medine’de nâzil olduğu da rivayet edilmiştir. 34 (otuzdört) âyettir. Hz. Lokman’ın kıssasını anlattığı için bu adı almıştır.
32 –SECDE SÛRESİ: Secde etme
Adını 15. âyette geçen kelimeden alan bu sûre Mekke’de nâzil olmuştur. 18, 19 ve 20. âyetlerinin Medine’de nâzil olduğu da rivayet edilmiştir. 30 (otuz) âyettir.
33 –AHZÂB SÛRESİ: Gruplar
Medine’de nâzil olmuştur. 73 (yetmişüç) âyettir. “Ahzâb”, “hizb”in çoğuludur. Topluluk, gurup, bölük, parti gibi manalara gelir. Her gün mutad olarak devam edilen dua demetine, Kur’an cüzünün dörtte birine de hizip denir. Bu sûrede, müslümanlara karşı savaşmak üzere birleşen Arap kabilelerinden bahsedildiği için, bu isim verilmiştir. (Rivayete göre, bir takım ileri gelen müşrikler “Uhud” savaşından sonra Medine’ye gelmişler, münafıkların lideri Abdullah b. Übeyy’in evine misafir olmuşlardı. Hz. Peygamber bunlara, kendisiyle görüşmek üzere emân vermişti. Bu görüşme esnasında Resûlullah’a: Sen bizim taptıklarımızı diline dolamaktan vazgeç, “onlar menfaat sağlayabilir, şefâat edebilir” de, biz de seni Rabbinle başbaşa bırakalım, dediler. Orada bulunan müslümanların canları sıkıldı, onları öldürmek istediler. Bunun üzerine, verilmiş olan emânın bozulması konusunda Allah’tan korkmalarını ve kâfirler ile münafıkların sözlerine boyun eğmemelerini, Resûlullah’ın şahsında müminlerden isteyen 1. âyet nâzil oldu.
34- SEBE’ SÛRESİ: Sebe halkı ya da Sebe bölgesi
Mekke’de nâzil olmuştur. 54 (ellidört) âyettir. Yalnız 6. âyeti Medine’de inmiştir. Sûre adını, Yemen’de bir bölge veya kabile ismi olan Sebe’ kelimesinin geçtiği 15. âyetten alır.
35- FÂTIR SÛRESİ: Yaratan
Mekke’de nâzil olmuştur, 45 (kırkbeş) âyettir.
36- YÂSÎN SÛRESİ: Ya-sin harfleri
Sûre, ismini iki harften ibaret olan ilk âyetten almıştır. Mekke’de inmiştir. 83 (seksenüç) âyettir. Sûreye isim olarak verilen “yâsîn”in, genellikle “Ey insan!” manasına geldiği kabul edilir. Bununla kasdedilen, Hz. Peygamber’dir. Yâsîn sûresi Kur’an’ın kalbi kabul edilmiş ve müslümanlar arasında ayrı bir önem kazanmıştır. Fazileti hakkında hadisler vardır.
37- SÂFFÂT SÛRESİ:Sıra sıra dizilenler,saf saf duranlar
Adını, saf tutmuş meleklere işaret eden ilk âyetten alan ve kâinattaki güçlerden söz eden bu sûre, Mekke’de inmiştir. 182 (yüzsekseniki) âyettir. İlk üç âyette, saf tutmuş meleklere, bulutları sevk ve idare eden güce, zikri yapan dile yahut insana yemin edilerek Allah’ın bir olduğu gerçeği ortaya konmuştur.
38 –SÂD SÛRESİ: Sad harfi
Kamer sûresinden sonra Mekke’de inmiştir 88 (seksensekiz) âyettir. İsmini birinci âyette yer alan Sâd harfinden alır.
39- ZÜMER SÛRESİ: Zümreler,gruplar
Mekke’de nâzil olmuştur. 75 (yetmişbeş) âyettir. Yalnız 53 – 55. âyetler Medine’de inmiştir. Adını, 71 ve 73. âyetlerde geçen mümin ve kâfirlerin oluşturduğu topluluklar anlamına gelen “zümer” kelimesinden almıştır.
40- MÜ’MİN SÛRESİ: İnanan
Aynı zamanda Gâfir adını da taşıyan bu sûre, 85 (seksenbeş) âyettir. 56 ve 57. âyetleri Medine’de inmiştir. Adını, Firavun ailesinden inanan bir kişinin vasıflarının sayıldığı 28 – 45. âyetlerden alır.
41- FUSSİLET SÛRESİ: Genişçe açıklandı
Adını, 3. âyette geçen “fussılet” kelimesinden almıştır. Secde, Hâ, Mîm ve Mesâbih adları ile de anılan bu sûre, Mekke’de inmiştir. 54 (ellidört) âyettir.
42- ŞÛRÂ SÛRESİ: Danışma
Mekke’de nâzil olan bu sûre 53 (elliüç) âyettir. Yalnız 23 – 26. âyetleri Medine’de inmiştir. Adını 38. âyette geçen ve müslümanların, işlerini aralarında danışma ile yapmalarının gereğini bildiren Şurâ kelimesinden almıştır.
43- ZUHRUF SÛRESİ: Zühruf yaldız,mücevher,dünya hayatının geçici menfaati
Zuhruf, altın ve mücevher anlamına gelir. Sûrede bunlardan söz edildiği ve Allah’ın insana sahip olduğu altın ve mücevherle değil, inanç ve davranışlarına göre değer verdiği anlatıldığı için sûre bu adla anılmıştır. Mekke’de inmiştir ve 89 (seksendokuz) âyettir.
44 –DUHÂN SÛRESİ: Duman
Mekke’de inen bu sûre 59 (ellidokuz) âyettir. Adını, onuncu âyette geçen ve duman manasına gelen “duhan” kelimesinden almıştır.
45- CÂSİYE SÛRESİ: Diz üstü çöken
Mekke’de inmiştir. 37 (otuzyedi) âyettir. Adını, 28. âyette geçen ve kıyamette diz üstü çökenleri anlatan “câsiye”den almıştır. Bu sûreye şerîat ve dehr sûresi de denilmiştir.
46 –AHKÂF SÛRESİ: Uzun ve kıvrımlı kum yığınları,Yemen’de bir bölgenin adı
Âd kavminin yaşadığı bölgede rüzgârlar, “ahkaf” denen kum tepeleri meydana getiriyordu. İçinde bu kavmin yaşadığı bölge ve kum yığınlarından söz edildiğinden sûre Ahkaf adını almıştır; Mekke’de inmiştir; 35 (otuzbeş) âyettir.
47- MUHAMMED SÛRESİ: Hz.Muhammed(S.a.v)
Adını Peygamberimizin isminden alan bu sûreye aynı zamanda Kıtâl sûresi de denmiştir. Medine’de inmiştir, 38 (otuzsekiz) âyettir.
48- FETİH SÛRESİ: Zafer,fetih
İçinde İslâm’ın elde edeceği fetih, başarı ve zaferden bahsedildiği için Fetih adını alan bu sûre, hicretin altıncı yılında Hudeybiye antlaşması dönüşünde Mekke ile Medine arasında inmiş ve Medine’de inen sûrelerden sayılmıştır; 29 (yirmidokuz) âyettir.
49- HUCURÂT SÛRESİ: Odalar
Bu sûrede müminlere bazı görgü kuralları, Peygamber’e ve birbirlerine karşı nasıl davranacakları öğretilmektedir. Medine’de inmiştir. 18 (onsekiz) âyettir. Adını, dördüncü âyetteki “odalar” anlamına gelen “hucurât” kelimesinden alır.
50- KÂF SÛRESİ: Kaf harfi
Mekke’de inmiştir. 45 (kırkbeş) âyettir. “Kaf” harfi ile başladığı için bu adı almıştır.
51 –ZÂRİYÂT SÛRESİ: Esip savuran rüzgarlar
Mekke’de inmiştir. 60(altmış) âyettir. İlk âyette geçen ve “rüzgârlar” anlamına gelen “zâriyât” kelimesi, sûrenin adı olmuştur.
52- TÛR SÛRESİ: Dağ (Sina Dağı kastedilmektedir)
Mekke’de inmiştir. 49 (kırkdokuz) âyettir. Adını, birinci âyette geçen ve üzerinde Hz. Musa’ya Tevrat’ın indiği, böylece onun ilâhi hitaba mazhar olduğu Tûr dağından almıştır.
53 –NECM SÛRESİ: Yıldız
Mekke’de inmiştir. 62(altmışiki) âyettir.
54 –KAMER SÛRESİ: Ay
Ayın yarılması mucizesi bu sûrede anlatılır. Onun için bu adı almıştır. Mekke’de inmiştir, 55 (ellibeş) âyettir.
55- RAHMÂN SÛRESİ: Pek Merhametli anlamına gelip Yüce Allah’ın 99 güzel isimlerindendir
Mekke’de inmiştir. 78 (yetmişsekiz) âyettir. İlk kelime olan “er-rahmân” sûreye ad olmuştur. Bu sûrede Allah’ın nimetleri sayılır. Bunlar sayılırken bütün şuurlu varlıklara hitaben “O halde Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlıyorsunuz?” anlamına gelen ayet sık sık tekrar edilir. Mekke’de inmiştir: 96 (doksanaltı) âyettir. Adını ilk âyetinde geçen ve kıyamet olayını ifade eden “vâkıa” kelimesinden almıştır.
56 –VÂKI’A SÛRESİ: Gerçekleşen,meydana gelen olay
Arapça’da demir anlamına gelen “hadid” kelimesiyle isimlenen ve demirin önemine işaret ettiği için bu adı alan sûre Medine’de inmiştir. 96(doksanaltı) âyettir.
57- HADÎD SÛRESİ:Demir
Medine’de inmiştir;29 (yirmidokuz) âyettir. Adını, ilk âyetinde geçen “tecâdilü” kelimesinden alır.
58- MÜCÂDELE SÛRESİ: Münakaşa etmek,tartışmak
Medine’de inmiştir; 22 (yirmiiki) âyettir. Adını, ilk âyetinde geçen “tecâdilü” kelimesinden alır.
59- HAŞR SÛRESİ: Toplamak
Medine’de inmiştir. 2 – 7. âyetlerinde yahudi kabilelerinden Nadîroğullarının sürülmeleri hakkında bilgi verdiği için bu adı almıştır. 24 (yirmidört) âyettir.
60- MÜMTEHİNE SÛRESİ: Mecazen imtihan eden demektir
Adını, 10. âyette geçen “imtehınû” kelimesinden alan bu sûde Medine’de inmiştir; 13 âyettir.
61- SAFF SÛRESİ: Sıra
Adını, müminlerin saf tutarak Allah yolunda savaştıklarını bildiren 4. âyetinden almıştır; Medine’de inmiştir; 14 (ondört) âyettir.
62 –CUM’A SÛRESİ: Cuma günü
Adını, 9. âyetinde geçen “cum’a” kelimesinden alır.Medine’de inmiştir; 11 (onbir) âyettir. Münafıkların davranışlarından söz ettiği için bu adı almıştır.
63 –MÜNÂFİKÛN SÛRESİ: İkiyüzlüler,münafıklar
Medine’de inmiştir; 11 (onbir) âyettir. Münafıkların davranışlarından söz ettiği için bu adı almıştır.
64 –TEĞÂBUN SÛRESİ: Aldanma
Medine’de inmiştir; 18 (onsekiz) âyettir. Adını, dokuzuncu âyette geçen ve aldanma, kâr-zarar manasına gelen “teğâbün” kelimesinden alır.
65 –TALÂK SÛRESİ: Boşamak
“Talâk”, boşama anlamına gelir. Sûre boşama konusunu ihtiva ettiği için bu ismi almıştır; Medine’de inmiştir. 12 (oniki) âyettir.
66 –TAHRÎM SÛRESİ: Haram kılmak
Hicretten sonra nazil olmuştur.12 ayettir.
67- MÜLK SÛRESİ: Egemenlik,hükümranlık
Mekke’de nâzil olmuştur; 30 (otuz) âyettir. Adını, birinci âyetinde geçen “el-mülk” kelimesinden almıştır. Ayrıca Tebâreke, Münciye, Mücâdele, Mâni’a, Vâkiye adları ile de anılır. Bu sûreyi her gece okuyanın, pek büyük sevaba nâil olacağına ve sûrenin faziletlerine dair hadisler vardır.
68- KALEM SÛRESİ: Kalem
Mekke’de nâzil olmuştur, 52 (elliiki) âyettir. “Nûn” sûresi diye de anılır. Adını ilk âyetindeki “kalem” kelimesinden alır.
69 –HÂKKA SÛRESİ: Mutlaka gerçekleşecek olan kıyamet
Mekke’de nâzil olan bu sûre, 52 (elliiki) âyettir. Adını, ilk âyetindeki “el-hâkka” kelimesinden almıştır. “Hâkka”ya değişik manalar verilmiştir. “Hak” kökünden geldiği için, hepsinde hak ve hakikat manası vardır. Daha çok “kıyamet” manası verilmektedir.
70- ME’ÂRİC SÛRESİ: Yükselme yolları
Mekke’de nâzil olan bu sûre, 44 (kırkdört) âyettir. Adını, üçüncü âyetindeki “el-meâric” kelimesinden almıştır. Meâric, “ma’rec”in çoğulu olup “yükselme dereceleri” demektir.
71- NÛH SÛRESİ: Hz.Nuh
Mekke’de nâzil olmuştur; 28 (yirmisekiz) âyettir. Hz. Nuh’un ilâhî elçi olarak gönderilişi ve mücadeleleri anlatıldığından sûre bu ismi almıştır.
72 –CİN SÛRESİ: Cin
Mekke’de nâzil olmuştur: 28 (yirmisekiz) âyettir. Cinlerin Kur’an dinleyip hidayete geldikleri anlatıldığından, sûre bu ismi almıştır. Hz. Peygamber, amcası Ebu Talip ve eşi Hz. Hatice’yi kaybettikten sonra Tâif’e gitmiş, orada çirkin davranışlarla karşılaşmıştı. Bu sıralarda Kureyş müşrikleri de müslümanlara karşı düşmanlıklarını iyice arttırmış bulunuyorlardı. işte Tâif dönüşünde nâzil olarak Resûl-i Ekrem’e teselli veren bu sûre, yalnız insanların değil, cinlerin de Kur’an’a tâbi olduklarını bildiriyor, İslâm’ın muzafferiyetini müjdeliyordu.
73- MÜZZEMMİL SÛRESİ: Örtünüp,bürünen
Mekke’de nâzil olmuştur; 10, 11 ve 20. âyetlerinin Medine’de nâzil olduğu rivayet edilmiştir. 20 (yirmi) âyettir. Sûre, adını, ilk âyetindeki “el-müzzemmil” kelimesinden almıştır. “Müzemmil” örtünüp bürünen demektir.
74 –MÜDDESSİR SÛRESİ: Örtünüp,bürünen
Mekke’de nâzil olmuştur; 56 (ellialtı) âyettir. Sûre, adını ilk âyetindeki “el-müddessir” kelimesinden almıştır. “Müddessir”, örtüsüne bürünen, sarınan demektir. Hz. Peygamber’e hitap eden ilk âyet, Müzzemmil sûresinden önce nâzil olmuştur.
75- KIYÂME SÛRESİ: Kıyamet
Mekke’de nâzil olan bu sûre, 40 (kırk) âyettir. Adını, ilk âyetinde geçen “el-kıyâme” kelimesinden almıştır.
76 –İNSAN SÛRESİ: İnsan
Mekke’de veya Medine’de nâzil olduğuna dair rivayetler vardır; 31 (otuzbir) âyettir. Adını ilk âyetinde geçen “el-insân” kelimesinden almıştır. “Hel etâke”, “ed-Dehr”, “el-Ebrâr” ve “el-Emşâc” isimleri ile de anılır.
77- MÜRSELÂT SÛRESİ: Gönderilenler
Mekke’de inmiştir. 50 (elli) âyettir. “Gönderilenler” anlamına gelen “el-mürselât” kelimesi ile başladığı için sûre bu adı almıştır. Müfessirler, “gönderilenler”den maksadın, âlemin idaresi ile görevli bir kısım melekler veya rüzgârlar, yahut peygamberler, yahut da Kur’an âyetleri olabileceğini belirtmişlerdir.
78 –NEBE’ SÛRESİ: Haber
Meâric’den sonra inmiştir; ilk Mekkî sûrelerden olup 40 (kırk) âyettir. “Nebe’ ” haber demektir. Kıyamet haberlerini ihtiva ettiği için bu ad verilmiştir.
79 –NÂZİ’ÂT SÛRESİ: Ruhları çekip alan melekler
Nebe’ sûresinden sonra Mekke’de inmiştir; 46 (kırkaltı) âyettir. Adını, “söküp çıkaranlar” manasına gelen “nâziât” kelimesinden alır. Ana fikir olarak kıyameti konu edinir. Cenab-ı Allah, sûrenin başında, kendilerini, ilk beş âyette belirtilen güç ve melekelerle donattığı varlıklara yemin etmektedir.
80- ABESE SÛRESİ: Yüzünü ekşitti
Mekke’de inmiştir, 42 (kırkiki) âyettir. Adını, “yüzünü ekşitti, buruşturdu” anlamına gelen ilk kelimesinden almıştır. Bu sûrenin iniş sebebiyle ilgili olarak şöyle bir hadise nakledilmiştir: Efendimiz; Velîd, Ümeyye b. Halef, Utbe b. Rabîa gibi Kureyş’in ileri gelenlerine İslâm’ı anlattığı bir sırada âmâ olan Abdullah b. Ümmü Mektum gelir ve “Yâ Resûlallah! Allah’ın sana öğrettiklerinden bana da öğret” der. O esnada Resûlullah (a. s.) cevap vermez. Çünkü Kureyş’in bu ileri gelen kimseleri, zaten kendilerine özel muamele edilmesini istiyorlardı. Efendimiz onları gücendirmek istemedi. Abdullah tekrar seslenince elinde olmayarak yüz hatları değişti. Bu esnada onlar kalkıp gittiler. Biraz sonra bu âyetler geldi. Resûlullah’ın bazı davranışlarını tenkit ve onu ikaz mahiyetinde gelen bu ve benzeri âyetler, onun hak peygamber olduğuna en büyük delildir. Zira hiç kimse kendisini bu şekilde tenkit etmez.
81- TEKVÎR SÛRESİ: Dürmek
Mekke’de inmiştir, 29 (yirmidokuz) âyettir. Sûrenin başında güneşin dürülmesinden söz edilmiş ve adını da buradan almıştır. Sûrenin söz dizisinde, ihtiva ettiği konuya ilişkin anlamları yankılandıran ve güçlendiren mükemmel bir musikî taklit edilemez bir âhenk vardır.
82- İNFİTÂR SÛRESİ: Yarılmak
Nâziât sûresinden sonra Mekke’de inmiştir. 19 (ondokuz) âyettir. Manası “yarılmaktır”tır. Göğün yarılmasından söz ederek başladığı için bu adı almıştır. Konusu ahiret âlemidir.
83 –MUTAFFİFÎN SÛRESİ: Ölçüde ve tartıda hile yapanlar
Mekke’de inmiştir, 36 (otuzaltı) âyettir. Ölçü ve tartılarında hile yapanları kötüleyerek başladığı için bu adı almıştır.
84 –İNŞİKÂK SÛRESİ: Yarılmak
İnfitâr sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, 25 (yirmibeş) âyettir. Göğün yarılmasından söz ettiği için bu adı almıştır.
85- BÜRÛC SÛRESİ: Burçlar
Şems sûresinden sonra Mekke’de inmiştir; 22 (yirmiiki) âyettir. “Bürûc”, burc kelimesinin çoğuludur. Sûrede burçları olan gökyüzüne, kıyamet gününe ve o güne tanıklık edecek olanlarla, yine o gün müşahede edilecek olaylara yemin edildikten sonra Yemen’de geçmiş bir olaya temas edilir: Yahudi Zûnuvas ve adamları, yahudiliği kabul etmeyen Necran hıristiyanlarını, Hendek içinde yakılmış bir ateşe atarak yakarlar ve yanmakta olan insanları seyrederler. Bu şekilde işkence ile yakılıp öldürülen kimseler inançları uğrunda ölmüşlerdir.
86- TÂRIK SÛRESİ: Şiddetle çarpan,vuran,gece gelen şey
Beled sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, 17 (onyedi) âyettir. Adını, 1. âyette geçen “târık” kelimesinden alır. Târık, geceleyin gelen, şiddetlice vuran, kapı çalan demektir. Sûrede geçen târık ise gece fazla ışık saçan yıldıza denir ki, bu, sabah yıldızıdır. Mecâzî olarak da ünlü kişiye denir. Bir edebî sanat olarak cahiliye devri geceye, o devirde gelen Hz. Peygamber de geceyi aydınlatan ve sabahı müjdeleyen sabah yıldızına benzetilmiş olabilir.
87 –A’LÂ SÛRESİ: En yüce
Allah’ın “Yüce” anlamındaki adıyla başladığı için “el-A’lâ” denilen bu sûre 19 (ondokuz) âyet olup, Mekke’de inen ilk sûrelerdendir. Cenab-ı Allah bu sûrede kâinatın esrarını, oluşunu, işleyişini özlü bir anlatımla ifade etmiştir.
88 –ĞÂŞİYE SÛRESİ: Kaplayıp,bürüyen
Adını, ilk âyette geçen ve her şeyi saran, kaplayan, dehşeti her şeye ulaşan kıyamet günü anlamına gelen “ğâşiye” kelimesinden alır. İlk gelen sûrelerden olup, Zâriyât sûresinden sonra Mekke’de inmiştir. Bu sûrede kıyamet ve ahirete ait haberler vardır. ayrıca Allah’ın varlığını anlamaya yardım edecek bazı kevnî deliller serdedilmiştir. Hayatın bir plan ve program içinde akıp gittiği, bu akışın sonunda Allah’a varılacağı ve O’nun katında hesap verileceği anlatılır. 26 (yirmialtı) âyettir.
89- FECR SÛRESİ: Tan yerinin ağarması vakti
Fecr, tan yerinin ağarması ve şafak manasına gelir. Fecr sûresi, Leyl sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, 30 (otuz) âyettir. Bu sûrede eski kavimlere ait kıssalar hatırlatılır. İnsanoğlunun kötülüğe yönelmekte olduğu belirtilerek bunun kötü sonucu, dünya hayatından sonraki hayat ve oradaki durumlar kısaca anlatılır.
90- BELED SÛRESİ: Şehir,belde
Mekke’de Kaf sûresinden sonra inmiştir. 20 (yirmi) âyettir. Adını, ilk âyette geçen, Mekke’yi anlatan ve “şehir” anlamına gelen “beled” kelimesinden almaktadır. Bu sûrede insanın yaratılışından, onun bazı davranışlarından, insana verilen üstün vasıflardan, o vasıfları iyiye kullanmayanın kötü âkıbetinden, iyiye kullananların da mutlu geleceklerinden söz edilir.
91- ŞEMS SÛRESİ: Güneş
Kadir sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, 15 (onbeş) âyettir. Adını, sûrenin ilk kelimesi olan ve “güneş” anlamına gelen “şems”ten alır. Bu sûrede insanın yaratılışında var olan iki özellik ele alınır: İyilik ve kötülük. İnsanın yaratılışında, iyi olmak da kötü olmak da kabiliyet olarak vardır.
92- LEYL SÛRESİ: Gece
Geceye yeminle başladığı için “Leyl” denilmiştir. Mekke’de inmiştir, 21 (yirmibir) âyettir. Bu sûrede insanoğlunun iki zıt davranışından, cömertlik ve cimrilikten bahsedilir. İmanlı olmakla cömertlik, imansızlıkla cimrilik arasındaki ilişkiye dikkat çekilir.
93 –DUHÂ SÛRESİ: Kuşluk vakti
Duhâ, kuşluk vakti demektir. Sûre, adını ilk ayette geçen bu kelimeden alır. Fecr sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, 11 (onbir) âyettir. Sûrede âhir zaman Peygamberinin hususiyetlerinden biri yani yetim oluşu ele alınır ve kendisi teselli edilir.
94- İNŞİRÂH SÛRESİ: Açılmak,genişlemek
“İnşirâh” açılmak, genişlemek, sevinmek manalarına gelir. Duhâ sûresinden sonra Mekke’de inmiştir. 8 (sekiz) âyettir. Bu sûrede Peygamberimizin, çocukluğunda risalete hazırlamak üzere kalbinnin açılıp arıtılmasından söz edilmektedir. Ayrıca, onun getirdiği dindeki kolaylıklara dikkat çekilerek Allah’a şükretmeye teşvik edilmektedir.
95- TÎN SÛRESİ: İncir
“Tîn”, dağ adı veya incir demektir. Bürûc sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, 8 (sekiz) âyettir.
96- ALÂK SÛRESİ: Pıhtı,alak
Alak, insanın yaratılış safhalarından olan aşılanmış yumurtayı ifade eder. Bu sûreye “İkra’ sûresi” de denir. Mekke’de inmiştir; 19 âyettir. İlk 5 âyeti, Kur’an’ın ilk inen âyetleridir. Bu sûrede okumanın, öğrenmenin üstünlüğü, insanın yaratılışı, kalemin özelliği, bunların insana Allah’ın ihsanı olduğu, insanın bunları düşünmesi, Rabbine itaat etmesi gerektiği, aksi halde azaba dûçar olacağı anlatılır.
97- KADR SÛRESİ: Kadir Gecesi
Kadir gecesinden söz ettiği için bu adı almıştır. Abese sûresinden sonra Mekke’de inmiştir. 5 (beş) âyettir. Sûrede, Kadir gecesinden, onun faziletinden, o gecede meleklerin yeryüzüne inişinden bahsedilir.
98 –BEYYİNE SÛRESİ: Apaçık delil
Açık delil manasına gelen ve birinci âyette geçen ” beyyine ” kelimesi sûreye ad olmuştur. Talâk sûresinden sonra Medine’de inmiştir, 8 ( sekiz ) âyettir. Bu sûrede kâfirlerden ve müşriklerden söz edilmiş, onların bazı davranışları anlatılmış, inanan ve iyi işler yapanların kurtuluşa ereceği ifade edilmiştir.
99- ZİLZÂL SÛRESİ: Sarsıntı,deprem
Deprem demek olan “zilzâl”, sûrenin ilk âyetinde geçer. Nisâ sûresinden sonra Medine’de inmiştir, 8 (sekiz) âyettir. Kıyametin kopmasından, insanların yeniden dirilip hesap vermelerinden, herkesin -iyi ya da kötü- ettiğini bulacağından bahseder.
100 –ÂDİYÂT SÛRESİ: Hızlı koşan atlar
Âdiyât, koşan atlar demektir. Asr sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, 11 (onbir) âyettir. Bu sûrede insanoğlunun nankörlüğünden, kıyamet günü ortaya çıkacak acıklı durumdan söz edilir.
101- KÂRİ’A SÛRESİ: Vuran,çarpan,kapıyı çalan,yürekleri hoplatan şey
Kâria, kapı çalan demektir ve kıyamet kasdedilmiştir. Kureyş sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, 11 (onbir) âyettir. Bu sûrede, kıyametin kopuşunda meydana gelecek olaylardan ve insanın âkıbetinden söz edilmiştir.
102- TEKÂSÜR SÛRESİ: Mal,mülk ve çoluk çocuğun çokluğuyla övünmek
Tekâsür, çokluk yarışı ve çoklukla övünmek demektir. Kevser sûresinden sonra Mekke’de inmiştir. 8 (sekiz) âyettir. Cahiliye Arapları, mal, evlât ve akrabalarının çokluğunu bir gurur ve şeref sebebi sayarlar, hatta bu hususta yaşayanlarla yetinmeyip kabilelerinin üstünlüğünü geçmişleriyle de isbat etmek için kabirlere gider, ölmüş akrabalarının çokluğuyla övünürlerdi. Sûrede onların bu tutumu eleştirilmekte ve gerçek üstünlüğün ahirette ortaya çıkacağı belirtilmektedir.
103 –ASR SÛRESİ: Çağ,ikindi vakti,uzun zaman
Asr, yüzyıl, ikindi vakti ve meyvenin suyunu çıkarmak gibi manalara gelir. “Asr”a yemin ile söze başladığı için bu adı almıştır. İnşirâh sûresinden sonra Mekke’de inmiştir. 3 (üç) âyettir. Sûrede kurtuluşun imana, iyi işler yapmaya hakkı ve sabrı tavsiye etmeye bağlı olduğu anlatılmıştır.
104 –HÜMEZE SÛRESİ: İnsanları arkadan çekiştiren,ayıplayan kimse
Hümeze, birini arkasından çekiştirmek, onunla alay etmek, kırmak ve incitmek manalarına gelir. Kıyamet sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, 9 (dokuz) âyettir.
105- FÎL SÛRESİ: Fil
Kâbe’yi yıkmak isteyen Ebrehe’nin fillerle hücumunu konu edindiği için bu adı almıştır. Kâfirûn sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, 5 (beş) âyettir.
106- KUREYŞ SÛRESİ: Kureyş Kabilesi
Kureyş’e cahiliye devrinde verilen bazı imtiyazlardan bahsettiği için bu adı almıştır. Tîn sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, 4 (dört) âyettir.
107- MÂ’ÛN SÛRESİ: Yardım ve zekat
Mâûn, zekât vermek yahut bir şeyi geçici olarak kullanması için birine vermek şeklinde yardım demektir. Âlimlerin çoğuna göre tamamı Mekke’de inmiştir, 7 (yedi) âyettir. Dini yalanlayan, iyilikten uzak duran kimseler hakkında inmiştir.
108- KEVSER SÛRESİ: Çok hayır,bereket,hz.peygambere mahsus bir havuzun da adıdır
Kevser, çok nimet demektir; ayrıca cennette bir havuzun da adıdır. Âdiyât sûresinden sonra Mekke’de inen bu sûre 3 (üç) âyettir. Erkek çocukları yaşamadığı için Peygamberimize müşrikler, nesli kesik manasına “ebter” dediler. Sûrede buna cevap verilmiştir.
109- KÂFİRÛN SÛRESİ: İnkarcılar
Kafirlerden bahseder. Mekke devrinde nazil olmuştur. 6 ayettir.
110 –NASR SÛRESİ: Yardım
Nasr, yardım demektir. Sûrede Allah’ın Hz. Peygamber’e yardım ederek fetihlere kavuşturduğu ifade edildiği için bu adı almıştır. Bu sûre, Mekke’nin fethi sırasında inmiş olmakla beraber Medine devrinde yani hicretten sonra indiği için medenî (Medine’de inen) sûrelerdendir. 3 (üç) âyettir. İslâm zaferini haber verir. İbn Ömer’den gelen rivayete göre bu sûre indikten sonra Peygamberimiz seksen gün yaşamıştır.
111- TEBBET SÛRESİ: Kurusun,kahrolsun
Tebbet, “kurusun” manasına bedduadır. Ebu Leheb hakkında inmiştir. Zira o, eziyet etmek kasdıyla Resûlullah’ın yoluna gizlice diken koymuş, bu işte kendisine karısı da yardım etmişti. Sûre, “Mesed sûresi” diye de anılır. Fâtiha sûresinden sonra Mekke’de inmiştir, 5 (beş) âyettir. (Bir rivayete göre Şuarâ sûresinin 124. âyeti gereğince Efendimiz yakın akrabasını çağırarak, onları İslâm’a dâvet etmişti. Amcası Ebû Leheb galiz sözler sarfederek, “Bizi bunun için mi çağırdın?” demişti. Bunun üzerine bu sûre indi.)
112- İHLÂS SÛRESİ: Samimi olmak,dine içtenlikle bağlanmak
İhlâs, samimi olmak, dine içtenlikle bağlanmak, esaslarını sırf Allah rızası için uygulamak anlamınadır. Mekke’de inmiştir, 4 (dört) âyettir. İslâm’ın tevhid akîdesinin en özlü ve anlamlı ifadesidir.
113- FELÂK SÛRESİ: Sabah aydınlığı
Felak, sabah manasına geldiği gibi yarmak manasına da gelir. Bunndan sonra gelen Nâs sûresiyle birlikte ikisine “iki koruyucu” anlamında “muavvizeteyn” denir. Bu sûrelerin şifa maksadıyla okunduğuna dair hadisler vardır. Medine’de inmiştir. 5 (beş) âyettir.
114 –NÂS SÛRESİ: İnsanlar
Nâs, insanlar demektir. Medine’de inmiştir, 6 (altı) âyettir.