Nafile; farz ve vacip ibadetlerin dışında kalan ve farz ve vacip ibadetlere ilâve olarak yapılan ibadetlerdir. Nafile ibadetler Allah’a yaklaşmaya vesiledir. (Buhâri)
Nafile sözlükte; bağış, hibe, ganimet malı, zorunlu olmaksızın yapılan iş anlamına gelir. Nafile, Farz veya vacib namazlar dışında kalan ve Peygamber Efendimiz (sav)’in kıldığına dair rivayet bulunan namazlar demektir. Bunlar da sünnet olan nâfileler ve mendup olan nafileler olmak üzere ikiye ayrılır. Sünnet olan nâfile, Allah elçisinin yapmağa devam ettiği ve ancak nâdir olarak yapmadığı kuvvetli işlerdir. Kimi zaman bu işleri yapmamasının sebebi insanlara farz olmadığını göstermektir. Mendup olan nâfile ise, Hz. Peygamber’in bazan yapıp, bazan yapmadığı, kuvvetli olmayan sünnetlerdir. Menduba müstehap da denir.
Namazlara bağlı olan müekked sünnetleri şu şekilde sıralayabiliriz;
1. Sabah namazının farzından önce kılınan iki rekatlık sünnet.
2. Öğle veya cuma namazından önce kılınan dört rekat namaz.
3. Öğle namazından sonraki iki rekât namaz.
4. Akşam namazından sonra iki rekât.
5. Yatsı namazından sonra iki rekat.
6. Terâvih namazı.
Gayrı Müekked Sünnetler:
Hz Peygamber’in kesintisiz devam etmediği ve bazan terkettiği sünnetler olup bunlara mendup da denir. Bu namazlar şunlardır;
1. İkindi namazından önce tek selamla kılınan dört rekat namaz.
2. Yatsı namazından önce kılınan dört rekat namaz.
3. Evvâbîn namazı
Bağımsız Nâfile (Mendup) Namazlar:
1. Kuşluk namazı
2. Teheccüd namazı
3. Abdest namazı
4. Tahiyyetül-Mescid namazı
5. İstihare namazı
6. Tesbih namazı
7. Hâcet namazı
8. Yolculuk namazı
9. İstiska (Yağmur İsteme) namazı
10. Küsûf namazı (Güneş tutulması)
11. Husüf namazı (Ay tutulması)