İslâm’da bazı ibadetlerin yerine getirilmesi için yapılan ve bizzat kendisi ibâdet olan temizlenmeye Abdest denir. Diğer bir ifade ile Abdest, ibadetlerden bilhassa namazdan önce belli bir tertip dâhilinde bazı uzuvları yıkayıp bazılarını da mesh etmek suretiyle yapılan temizliktir.
Kur’anı Kerim’de Abdest; “Ey iman edenler! Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar kollarınızı yıkayın, başınızı meshedin ve topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın. Eğer su bulamazsanız temiz toprakla teyemmüm edin” (Maide 6) diye tarif edilir.
Abdestin farzları dörttür:
1. Yüzü yıkamak,
2. Dirseklerle beraber elleri ve kolları yıkamak,
3. Başın dörtte birini mesh etmek,
4. Ayakları topuklarıyla birlikte yıkamak.
Peygamberimizin (s.a.s) genel uygulamasına uygun bir şekilde abdest şöyle alınır:
• Abdest almaya niyet edilir.
Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya diye niyet edilir.
• Eûzü besmele çekilir.
Eûzübillahimine şşeytanirracim Bissmillahirrahmanirrahim
• Eller bileklere kadar üç kere yıkanır. Eller yıkanırken parmakların arası ovulur.
• Sağ el ile üç defa ağza su verilir, ağız çalkalanır. Varsa misvakla veya diş fırçasıyla dişler temizlenir, yoksa başparmak ve işaret parmağı ile dişler ovalanır.
• Sağ avuçla üç defa burna su verilir, su genze kadar çekilir ve her çekişte sol elle temizlenir.
• İki avuca su alınıp saçların dibinden kulak ve çebe altına kadar yüz üç defa yıkanır.
• Önce sağ, sonra sol kol, dirsekler de dahil olmak üzere üçer defa yıkanır.
• Sağ avcun içi ıslatılıp başın en az dörtte biri meshedilir. Şafiî mezhebine göre bir saç teli de olsa başın az bir kısmının meshedilmesi yeterlidir.
• Yine eller ıslatılıp parmaklarla kulakların içi, kulakların arkası ve ellerin dışıyla boyun meshedilir. (Şafiî mezhebine göre boyun meshedilmez.)
• Önce sağ, sonra sol ayak aşık kemikleri dâhil olmak üzere üçer defa yıkanır, parmak araları temizlenir.
Abdestin Sünnetleri
1- Kıbleye karşı durmak.
2- Kalp ile yapılan niyeti dil ile söylemek.
3- Misvak kullanmak.
4- Abdeste besmele ile başlamak.
5- Abdeste elleri bileklere kadar yıkamak.
6- Eller yıkanmaya başlanırken niyet etmek.
7- Başın tamamını mesh etmek.
8- Kulaklan yeni bir su ile mesh etmek.
9- Abdest organlarını ara vermeden yıkamak ve mesh etmek.
10- Gür olan sakalı parmaklarla aralamak.
11- Yıkanması veya mesh edilmesi farz ve sünnet olan organları üçer defa yıkamak veya mesh etmek.
12- Suyu kullanmakta israf etmemek.
13- Ağıza üç defa su çalkalamak, buruna üç defa su çekmek.
14- Oruçlu olmadığı takdirde ağız ve burunu yıkamada mübalağa etmek.
15- Abdest esnasında konuşmamak.
16- Bir mazeret olmaksızın abdest almak için başkasından yardım istememek.
17- El ve ayak parmaklarını aralamak.
18- Organları yıkarken ovalamak.
19- Sağ eli sol elden, sağ ayağı sol ayaktan önce yıkamak.
20- Sıkı olmayan yüzüğü oynatmak.
21- Suyu yüze çarpmamak.
22- Ayakları sol elle yıkamak.
23- Yüzü yıkarken yukarıdan aşağıya doğru yıkamak.
24- Kulakları yeni bir su ile meshetmek.
25- Abdest alındıktan sonra, bir özür yoksa kurulanmamak.
26- Her organı yıkarken veya meshederken dua okumak.
27- Abdest alındıktan sonra 2 rek”at nafile namaz kılmak.