İnsan bazı işleri yapıp yapmama hususunda tereddüde düşer, kararsız kalır, ancak yapacağımız bir işin hakkımızda hayırlı olup olmadığını, gelecekte nasıl sonuçlanacağını Allah’tan başka kimse bilemez. Bu hususta fala bakmak, falcıdan yardım istemek, onun sözleri doğrultusunda hareket etmek dinimizce kesin olarak yasaklanmıştır.
Bu konuda bilgili insanlara danışmak ve gerekli tedbirleri almakla beraber, yapmayı düşündüğümüz işin hem dünya, hem de ahiretimiz için hayırlı ve faydalı olup olmayacağı hususunda, Allah’ın yardımını istemek maksadıyla iki rekât namaz kılıp ardından dua etmemizi Peygamberimiz tavsiye buyurmuştur. Buna “istihare” denir. Dinin yapılmasını emrettiği şeyler ile yasaklamış olduğu şeylerde istihare yapılmaz. İstihare, mubah olan ve yapılıp yapılmamasında tereddüt edilen ve iki şıktan hangisinin tercih edilmesinin daha hayırlı olduğunakarar verilemeyen şeylerde yapılır.
Yüce Allah şöyle buyuruyor: “Olur ki, bir şey sizin için hayırlı iken, siz onu hoş görmezsiniz. Yine olur ki bir şey sizin için kötü iken, siz onu seversiniz. Allah bilir, siz bilmezsiniz.” (Bakara 216)
Ayetten de anlaşılacağı üzere bir şey ilk bakışta hoşumuza gitmemiş olabilir. Hâlbuki o, bizim için ileride iyi ve yararlı olacaktır. Başlangıçta hoşumuza giden bir şey de sonuç itibariyle kötü çıkabilir, bizim zararımıza olabilir. Bizim bunları önceden bilmemiz mümkün değildir? Yapacağımız bazı işlerin ileride ne olacağını, o işin hakkımızda hayırlı olup olmayacağını önceden kestiremeyiz. Hâlbuki onun iyi veya kötü olması, ondan hoşlanmamaya değil, nasıl sonuçlanacağına göredir.
Her şeyi en iyi bilen Allah’tır. Onun için yapılmasını düşündüğümüz bir şeyin hakkımızda hayırlı olup olmayacağı hususunda bir kanaat sahibi olabilmek için önümüzdeki karanlığı aydınlatacak bir ışığa ihtiyacımız vardır. İşte bu ışığı bize lütfedecek yegâne varlık Yüce Allah’tır. Çünkü geleceği bilen sadece odur. İşte istihare, O’ndan geleceğimizi ilgilendiren konularda yardım istemenin bir yoludur. Bu yolu bize öğreten de Sevgili Peygamberimizdir (sas.)’dir.
İstihare namazı mendubdur. Bir kimse yapılması düşünülen bir işin hayırlı olup olmayacağının rüyada kendisine bildirilmesi maksadıyla yatmadan önce iki rekât namaz kılar. Buna istihare namazı denir.
İstihare Namazı
Namazı kılmak için öncelikle abdest alınır, daha sonra ”Niyet Ettim Allah rızası için İstihare Namazını kılmaya” diyerek başlanmalı.
Namazın birinci rekatında Fatiha’dan sonra “Kafirun” suresini, ikinci rekatta Fatiha’dan sonra “İhlas” suresini okur.
Oturuşta ise diğer namazlarda olduğu gibi : Ettehiyyâtü, Allâhümme Salli, Allâhümme Barik, Rabbenâ duaları okunur.
Namazın peşinden istihare duasını okuyup abdestli olarak kıbleye yönelir ve yatar. Birinci gece sonuç alamazsa, istihare namazına yedi gece devam edilir. İstihare namazı kılmak mümkün değilse sadece duasını okumakla yetinilir. Peygamberimizin öğrettiği istihare duası şöyledir:
İstihare duası arapça yazılışı
اَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ، وَأَسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ، وَأَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ الْعَظِيمِ ﴿١﴾ فَإِنَّكَ تَقْدِرُ وَلاَ أَقْدِرُ، وَتَعْلَمُ وَلاَ أَعْلَمُ، وَأَنْتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ ﴿٢﴾ اَللَّهُمَّ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأَمْرَ -وَيُسَمِّي حَاجَتَهُ- خَيْرٌ ليِ فيِ دِينِي وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي عَاجِلِهِ وَآجِلِهِ ﴿٣﴾ فَاقْدُرْهُ ليِ وَيَسِّرْهُ ليِ ثُمَّ بَارِكْ ليِ فِيهِ ﴿٤﴾ وَإِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الأمْرَ شَرٌّ ليِ فيِ دِينيِ وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي عَاجِلِهِ وَآجِلِهِ- فَاصْرِفْهُ عَنيِّ وَاصْرِفْنيِ عَنْهُ وَاقْدُرْ لِيَ الْخَيْرَ حَيْثُ كَانَ ثُمَّ أَرْضِنيِ بِهِ﴿
İstihare duası okunuşu;
“Allâhumme estehiruke bi ilmike ve estakdiruke bi kudretike ve es’eluke min fadlike’l-azim. Fe inneke takdiru ve lâ akdiru ve ta’lemu ve lâ a’lemu ve ente allâmu’l guyûb. Allâhumme inkunte ta’lemu enne hâza’l-emre hayrun li fi dini ve meâşi ve âkıbeti emri ve âcili emri ve âcilihi. Fekdurhu li ve yessirhu li summe bârik li fihi. Ve in kunte ta’lemu enne hâza’l-emre şerrun li fi dini ve maâşi ve âkıbeti emri ve âcili emri ve âcilihi f’asrifhu anni va’srifni anhu ve’kdur li el-Hayra haysu kâne. Summe ardihi bih.”
İstihare duası anlamı;
“Allah’ım yapmayı düşündüğüm şu işin işlenmesinden yahut terkinden hangisinin hayırlı olduğunu bana ilminle kolaylaştır. Kudretinle senden güç istiyorum. Senin devasa fazlından hibe buyurmanı dilerim. Şüphesiz senin her şeye gücün yeter; benim gücüm yetmez. Sen bilirsin, ben bilemem. Sen herşeyi çok iyi bilensin, Allah’ım. Eğer bu iş (hangi iş için istihare yapılmışsa burada belirtilir) benim dinim, dünyam ve geleceğim açısından hayırlı olacaksa, bu işi benim hakkımda takdir buyur, onu bana kolaylaştır, uğurlu ve bereketli eyle. Yok eğer benim dinim, dünyam ve geleceğim için kötü ise, onu benden, beni ondan uzaklaştır. Ve hayırlı olan her ne ise sen onu takdir et ve beni hoşnut ve mutlu eyle!”
İstiharenin sonucunda kalbine ilk doğan duyguya göre hareket edilir. İnsanın içine ferahlık ve genişlik gelirse o işi yapması, sıkıntı ve darlık gelirse düşünülen işin yapılmaması hayırlı olur. Ayrıca rüyada beyaz ve yeşil görürse o işin hayırlı olmasına, siyah ve kırmızı görürse şer olduğuna işaret olabilir.