İmanda esas olan kalp ile tasdiktir. Bir kimse, Allah’ı, peygamberini ve peygamberi aracılığı ile bildirmiş olduğu şeyleri kalbi ile tasdik eder, doğru olduğuna yürekten inanırsa mü’min olur. Kalbi ile tasdik ettiğini diliyle söylemesi, mü’min olduğunun insanlar tarafından bilinmesi ve insanların onun inanmış olduğuna şehadet etmeleri için gereklidir. “İman dil ile ikrar, kalp ile tasdiktir.” meşhur sözü bunun için söylenmiştir. Yoksa kalbinde tasdik bulunan kimse Allah katında mü’mindir.
O hâlde imanın rüknü kalp ile tasdiktir. Bunun içindir ki kalbinde şüphe ve tereddüdü bulunan kimse dili ile kelime-i şehadet’i söylese bile Allah katında mü’min değildir.
İman’ın kelime anlamı, herhangi bir şeye inanmak demektir. İman sözlük anlamı, “bir kişiyi söylediği sözde tasdik etmek, doğrulamak, söylediğini kabullenmek, gönül huzuru ile benimsemek, karşısındakine güven vermek, güvenlikte olmak, şüpheye yer vermeyecek biçimde içten ve yürekten inanmak” anlamlarına gelir.
İman iki kısımdır:
İcmalî İman:
Kelime-i tevhid dediğimiz لا اِلٰهَ اِلَّا الٰهلُّ مُحَمَّدٌ رَسُولُ الٰهلِّ (“La ilâhe illallâh, Muhammedün Rasulullah / Allah”tan başka ilâh yoktur. Muhammed (s.a.v) Allah”ın rasulüdür.”) sözünü dil ile söyleyip, kalp ile tasdik etmekdir. Bu sözü diliyle söyleyip kalbiyle tasdik eden kimse, iman etmiş olur.
Tafsili iman:
İcmalî imanın gereğini yerine getirdikten sonra; dinde inanılması gerekli olan şeylere ayrıntılı bir şekilde inanmaktır. Allah”a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, kadere, hayrın ve şerrin Allah” tan olduğuna ayrı ayrı inanmak, tafsili imana dahildir.