Büyük Selçuklu Devleti’nin ikinci sultanı olan Türk hükümdar Alp Arslan, 20 Ocak 1029 yılında dünyaya gelmiştir. Asıl ismi Muhammed bin Davut Çağrı olup lakabı Alp Arslandır. Dedesi Büyük Selçuklu Devleti’nin temellerini atan Oğuz Türklerinden Selçuk Bey’dir.
Malazgirt Meydan Muharebesini kazanan büyük Selçuklu hükümdarı Alparslan, Çağrı Bey’in oğludur. 1063 yılında amcası Tuğrul Bey’in ölümü üzerine Selçuklu Devleti’nin başına geçti. Birçok savaşlar yaptı. Devleti derleyip toparladı ve Anadolu’yu fethetmek için hazırlıklara başladı. Veziri Nizamülmülk’ün de büyük yardımlarıyla 1064 yılında Bizans üzerine yürüdü. Çetin savaşlar yaptı; şehirler ve kaleler fethetti. Nihayet 1070 baharında Bizans’a karşı yeni ve kesin bir tararruza geçmeyi planladı. Azerbeycan’ı fethetti. Sonra Anadolu’ya geçti. Urfa ve malazgirt’i aldı. Sonra Bizans’ı bırakıp Mısır üzerine yürüdü. O sırada Bizans komutanı Romen Diyojen’in büyük bir ordu ile AzerbeVcan’a doğru yola çıktığını duydu, geri döndü. İki ordu Malazgirt ovasında karşılaştı. Bizans ordusu, Alparslan’ın ordusundan iki misli daha fazlaydı. Alparslan beyaz bir elbise giyerek ordusunun önüne geçti. Cuma namazını kıldırıp, heyecanlı bir konuşma yaptı. Sonra büyük savaş başladı. Düşman kuvvetleri sayıca çok fazla olmalarına rağmen, Türk ordusu karşısında bozguna uğradılar, perişan oldular. 26 Ağustos/1071 yılında bir Cuma sabahı başlayan Malazgirt Meydan Muharebesi Alparslan ve ordusunun galibiyeti ile son buldu. Bizans komutanı Romen Diyojen esir edildi. Alparslan O’na son derece iyi davrandı, hürmet gösterdi ve serbest bıraktı. Malazgirt Meydan Savaşı’nın zaferle sonuçlanması, Türklere Anadolu’nun kapılarını açtı. Anadolu’nun müslümanlarla dolmasını sağladı. Alparslan, son derece âdil, zeki, âlim ve dirayetli bir insandı. Devleti sağlam temeller üzerine oturtmak için gece gündüz, durmadan çalıştı. Yeni yeni ilim yuvaları, medreseler kurdurdu. Milletin huzur içinde yaşaması için elinden geleni yaptı.
1072 yılında Maveraünnehir’de bir düşman komutanı tarafından hançerlenerek şehid edildi. Genç yaşta hayata gözlerini kapadı.